Na koniec powiedzmy, że do 2006 r. na czas świąt Bożego Narodzenia relikwie te wystawiane były na ołtarzu głównym Bazyliki MB Większej. Od 2008 r. można je adorować tylko podczas pasterki. Jeżeli więc ktoś tylko może, niech jedzie do Rzymu i osobiście uczci ten niezwykły, materialny dowód narodzenia Chrystusa. Podczas Bożego Narodzenia będzie obowiązywać godzina policyjna od 22.00 do 5.00 (obecnie zakaz poruszania się bez uzasadnienia obowiązuje w godzinach 24.00 do 5.00), a w Sylwestra przedłużono ją do godziny siódmej rano. Na początku zakładano, że w obiadach lub kolacjach świątecznych będzie mogło uczestniczyć maksymalnie 6-8 osób. Tradycja ta powstała się w Rzymie w XVII wieku z okazji święta kwiatowego. Zobacz także: Święta i dni wolne we Włoszech w 2023, długie weekendy, kalendarz; Pasqua, 7 ciekawostek o Wielkanocy we Włoszech. Święta Bożego Narodzenia we Włoszech – Wigilia, potrawy i tradycje świąteczne Rząd we Włoszech pracuje nad nowym rozporządzeniem w sprawie przepisów, które mają obowiązywać w okresie świąteczno-noworocznym. że przeżywanie świąt Bożego Narodzenia inaczej We Włoszech niewiele jest świąt ogólnonarodowych, za to uroczystościom lokalnym nie ma końca. To kraj, podobnie jak Polska, wychowany w kulturze katolickiej, dlatego celebruje się tutaj niektóre święta kościelne, tj.: Nowy Rok (1 styczeń), Święto Trzech Króli (6 styczeń), Wielkanoc (Pasqua), Wniebowzięcie NMP – 15 sierpnia Obejmuje to również święta Bożego Narodzenia: oprócz rodziny mieszkającej w danym domostwie, można zaprosić maksymalnie 5 gości. Projekt rządkowego rozporządzenia zezwala na organizowanie imprez i spotkań „do pięciu osób, które odbywają się w lokalu lub budynku wskazanym jako adres miejsca zamieszkania, lub pobytu osoby Święta Bożego Narodzenia w różnych krajach wyglądają nieco inaczej. W niektórych państwach nie ma np. zwyczaju łamania się opłatkiem, jest za to pocałunek pod jemiołą, czy też dzielenie się chlebem. Hiszpania. Jedną z tradycji w Hiszpanii jest ceremonia tańca „Baile de los Seises”, która odbywa się zawsze 8 grudnia. Boże Narodzenie. Boże Narodzenie to święto głęboko zakorzenione w tradycji chrześcijańskiej. Jego obchody w różnych krajach są jednak często bardzo inne. Poznaj tradycje, zwyczaje i ciekawostki związane z obchodami Świąt Bożego Narodzenia w różnych częściach świata. Jak się obchodzi święta Bożego Narodzenia we Włoszech? Włosi najbardziej uroczyście obchodzą dzień Bożego Narodzenia, a świąteczny obiad, do którego zasiadają całymi rodzinami, trwa najczęściej do wieczora. 25 grudnia to dzień rodzinnych spotkań na wystawnym obiedzie. 2 / 7 Spędzanie Bożego Narodzenia z bliskimi na plaży to domena Źródło: Fotolia. Greków. Włochów we Włoszech. w Niemczech. 7 / 7 Rolę znanego nam opłatka zajmuje chałwa w. sQma. zapytał(a) o 16:33 Jak obchodzi się Święta Bożego Narodzenia we Włoszech ? Potrzebne mi na dzisiaj do szkoły Odpowiedzi Okres świąteczny to okres na przełomie roku rozpoczyna się 24 grudnia a kończy się 6 stycznia. Składa się z 4 dni świątecznych: la Vigilia (Wigilia), il Natale (Boże Narodzenie), Santo Stefano (św. Szczepana w Polsce) oraz l'Epifania (3 króli) i Befana (brak odpowiednika w Polsce). We Włoszech wolne od pracy są tylko dni 25 i 26 grudnia oraz 6 obchodzenia tych świąt jest mieszanką rytuałów wczesnochrześcijańskich na terenie Italii jak również bardziej pogańskich w północy Europy, głównie Niemiec. W formie obecnie przyjętej datują się od XIX wieku i właściwie w większości są podobne do tych jakie obowiązują w Polsce, aczkolwiek istnieją nieliczne różnice. Sposób obchodzenia świąt nie odbiega jakoś bardzo drastycznie od zwyczajów polskich jednak istnieją elementy różniące, wynikające ze specyfiki kraju oraz różnorodności tradycji w każdym regionie są krajem katolickim, a święto Bożego Narodzenia jest jednym z największych świąt religijnych w roku w tym kraju. Tradycja nakazuje żeby spędzać je w gronie rodziny. Istnieje nawet takie powiedzenie „spędzaj Boże Narodzenie z rodziną a Wielkanoc z kim chcesz”. Są to święta w czasie których rodzina się jednoczy, szczególnie przy stole. Święta Bożego Narodzenia oprócz charakteru religijnego mają także rodzinny. Kojarzone są właśnie z wytwornością, ucztowaniem, z wybornym i pysznym jedzeniem i piciem, a także prezentami i radosnymi śpiewami. Jednym słowem nie można sobie niczego odmawiać a wręcz należy delektować się dowoli smakołykami przygotowanymi specjalnie na tą rozpoczyna się w wieczór wigilijny, podczas gdy cała rodzina zbiera się przy stole na uroczystej kolacji, po kolacji gra się w karty lub tombolę albo od razu przechodzi do wymiany prezentów, w niektórych rejonach bywa tak, że otwieranie otrzymanych prezentów następuje dopiero po pasterce. Po powrocie z kościoła wszyscy składają sobie wzajemnie życzenia, otwiera się przy tym butelkę szampana lub kolacja wigilijna jak i obiad 1 dnia świąt składa się z wykwintnych potraw przygotowywanych specjalnie na tą okazję - w wigilię je się potrawy postne, ryby i warzywa smażone lub duszone, a na drugi dzień jest uroczysty obiad również w gronie rodziny, obiad ten jest pożywny, ale już nie postny. We Włoszech kolacja wigilijna składa się z 13 dań, o jedno więcej niż w Polsce. Są one oparte na bazie rybnej i jak to wiadomo we Włoszech połączone z makaronami pod różnymi postaciami. Każdy region Włoch wyróżnia się swoją typową kuchnią lokalną i w zależności od regionu mogą to być to spaghetti, lasagne, tortellini, ravioli, gnocchi i innego rodzaju kluski przyrządzone z rybami, także owocami morza, do tego podawane z sosami, serami typu parmezan. W drugi dzień na obiad często bywa podawany rosół oraz indyk. We Włoszech, tak jak prawdopodobnie i w innych krajach południa Europy do tych posiłków pije się wino, w okresie świąt powinno być jak najlepsze z możliwych, wznosi się toasty szampanem a także w niektórych przypadkach pija się wino grzane z przyprawami. Podczas tych świąt nie może zabraknąć słodyczy, które uwielbiają nie tylko dzieci, czyli różnego rodzaju ciasta, najbardziej znane to Panettoni i Pandoro (typowe babki w kształcie walca, z bakaliami, podobne do naszych wielkanocnych), Panpepato (pierniki), Torrone (nugaty z okolicy Wenecji, nadziewane migdałami jak również czekoladą lub orzechami), marcepany oraz czekoladki i czyli Boże Narodzenie, święto religijne oznacza narodziny Jesusa, ale także zesłanie na świat pokoju. Boże Narodzenie jakie znamy obecnie datuje się dopiero od IV wieku naszej ery kiedy to papież Juliusz I zdecydował połączyć datę obchodów pogańskiego święta końca roku ze świętem chrześcijańskim i uznał 25 grudnia za oficjalną datę obchodzenia tego święta. Niektóre z obrzędów np. obdarowywanie się prezentami, choinka czy szopka mają pochodzenie pogańskie i były świętowane zanim narodził się Jesus. W czasach antycznych świętowało się koniec roku oraz nadejście nowego okresu spokoju i dobrobytu, natomiast w chrześcijaństwie nie świętuje się końca roku tylko narodziny Jezusa i nadejście okresu świąt. Jednym z największych i najważniejszych symboli ściśle związanych ze Świętami Bożego narodzenia jest choinka. Jednak istnieje on dopiero od XIX wieku i został przywieziony z Niemiec, to żona króla Umberto I po raz pierwszy ubrała choinkę w Rzymie na Kwinyrale. Choinka w wierzeniach pogańskich symbolizowała długie życie. We Włoszech podobnie jak w Polsce w zależności od upodobań kupuje się zarówno żywe choinki jak i sztuczne, które następnie ozdabia się pięknymi, kolorowymi ozdobami gotowymi kupionymi w sklepie lub na targach przedświątecznych, ale również ręcznie wykonywanymi przez dzieci. We Włoszech nieco inaczej niż w Polsce choinkę ubiera się 8 grudnia a rozbiera 6 stycznia, czyli od Niepokalanego poczęcia NMP do 3 króli. Oprócz ozdób typowo choinkowych są innego rodzaju elementy dekoracyjne, którymi przyozdabia się na ten okres niemal cały dom, są to np. girlandy, wieńce, dekoracje z szyszek, świeczek, jak również figurki św. Mikołaja, czy aniołków a nawet nimi szopki. Oprócz choinki dom dekoruje sie również charakterystycznym aspektem świąt Bożego Narodzenia we Włoszech są bezsprzecznie szopki. Są one stałym i niezbędnym elementem wystroju, szczególnie kościołów. Tradycja szopek pochodzi właśnie z Włoch, rozwijała się pomiędzy wiekiem XVII a XVIII, szczególnie w Rzymie, Neapolu, Genui i na Sycylii. Pierwszą szopkę stworzył św. Franciszek z Asyżu w roku 1223 w miejscowości Greccio. Potem rozpowszechnił się ten zwyczaj tworzenia mniejszych lub większych imitacji miejsca narodzin Jezusa. Szopki składają się z postaci wykonywanych z drewna, kamienia, gipsu lub terrakoty itp. Tradycją typowo włoską są żywe szopki, właśnie stąd biorą swój początek, z których najsłynniejsza jest ta inscenizowana na Placu Hiszpańskim w Rzymie. Tak jak w Polsce najważniejszym miastem dla szopek jest Kraków, gdzie co roku organizowany jest konkurs szopek, tak we Włoszech stolicą szopek jest Neapol, gdzie również odbywają się konkursy. Szopki z Neapolu słyną z tego, że są wyrzeźbione z drewna i ubrane w prawdziwe szaty z materiału. Istnieje tam stowarzyszenie przyjaciół szopek. A oto przykłady szczególnych szopek. W Cesenatico, w szopce postaci są naturalnej wielkości; Jezus, matka Boska i Józef są otoczeni przez anioły, rybaków wszystko umieszone jest na łodzi na kanale, a zamiast owiec są delfiny. W Predappio znajduje się najdłuższa szopka we Włoszech, ma 10m długości, jest ona rozmieszczona w 12 grotach. Jednak pochodzenie szopek również datuje się czasów antycznych, Etrusków i wczesnych Rzymian, 20 grudnia statuły były wystawiane na małych ołtarzach wokół których zbierała się cała rodzina i modliła postacią kojarzoną z okresem około świątecznym jest św. Mikołaj (Babbo Natale), mimo iż nie ma on związku z narodzinami Jezusa, jest bardzo ważną postacią świata chrześcijańskiego. Żył w VI wieku, urodzony w Patarze, biskup pobliskiej Myry w Azji Mniejszej (obecnie Turcja) pochodził z bogatej rodziny, słynął z tego, że w anonimowy sposób, nie chcąc by znano jego tożsamość pomagał biednym. Najsłynniejsza jest opowieść o 3 biednych siostrach, które nie mogły wyjść za mąż, bo nie miały posagu, biskup Mikołaj wspomógł każdą z nich. Relikwie św. Mikołaja zostały następnie skradzione przez Włochów w 1087 i przywiezione do Bari (na południu Włoch), i od tego czasu stał się on patronem tego miasta. Jego dniem jest 6 grudnia, ale w obecnych czasach również we Włoszech „czas jego urzędowania” został sztucznie naciągnięty aż do wigilii. Współczesny Mikołaj rozdaje głównie słodycze oraz wymarzone zabawki postacią symboliczną związaną z okresem świąt Bożego Narodzenia jest Befana, nie znana zupełnie w Polsce. Jest to ktoś w rodzaju wiedźmy, czarownicy, bardzo brzydkiej, starej, pomarszczonej, latającej na miotle. Jej zadaniem jest również podobnie jak w przypadku św. Mikołaja rozdawanie dzieciom prezentów. Jej dzień to 6 stycznia, w święto 3 Bożego Narodzenia to okres radosny, śpiewa się wtedy kolędy i pastorałki. Istnieje również tradycja "zampognari", muzykantów, którzy nosili bardzo kolorowe stroje ludowe pasterzy, typowe dla regionu Abruzzo. Od czasów około XVII i XVIII wieku, byli oni jedynymi, którzy mieli prawo grać w tym okresie targów, czyli straganów rozstawianych na placach miast w okresie przedświątecznym, na których można kupić ozdoby, dekoracje i prezenty jest stosunkowo młodą tradycją i rozpowszechniona głównie na północy Włoch, w rejonach bliskich geograficznie i kulturalnie do Niemiec i Austrii, chociaż stopiono zaczyna być popularna także i w innych bardziej południowych rejonach Włoch. Bodajże najpiękniejszym jej przykładem są targi przedświąteczne na Piazza Navona, jednym z najznamienitszych placów Rzymu. Można tam kupić zabawki dla dzieci, słodycze, miniaturki szopek, jak również różnego rodzaju dekoracje świąteczne. Przede wszystkim jednak są to produkty i wyroby ręczne, rękodzielnicze jak również gastronomiczne Święta Bożego Narodzenia to czas kiedy Włosi nie liczą się z groszem, zarówno w przypadku uczty jak i prezentów. We Włoszech istnieje zwyczaj wręczania sobie koszyków wiklinowych z prezentami, a znajdują się w nim towary luksusowe, typu: najlepsze wina, oliwa z oliwek lub ocet balsamiczny, najlepsze wędliny i sery, jak również cytrusy, bakalie, słodycze czy kawa. Jeżeli zaś chodzi o bardziej spersonalizowane prezenty to dla przykładu: bransoletka z wygrawerowanymi inicjałami, kosmetyki, karnet na pobyt w SPA, weekend w hotelu np. w górach, bilety do kina lub inny rodzaj rozrywki lub sportu (bilard, kręgle), oprawka na zdjęcia cyfrowe wraz ze zdjęciem z ostatnich wakacji, chińska waza, akcje spółek giełdowych, drzewko bonsai, prenumerata ulubionego miesięcznika i ulice całych Włoch są oświetlone i udekorowane tworząc tym samym magię nadchodzących świąt, zaczynając od 8 grudnia w oczekiwaniu na ulubione przez Włochów święto roku, czyli Boże Narodzenie. W okresie świątecznym we wszystkich miastach Włoch da się zauważyć nadchodzący okres, na placach wystawiane są gigantyczne choinki przepięknie udekorowane, ulice i place owinięte są pajęczyną niezliczonej ilości światełek i ozdób świecących. Jest pełno atrakcji dla dzieci, lodowiska, miejsca gdzie można się bawić i spotkać św. Mikołaja. W okresie świąt we Włoszech zewsząd rozbrzmiewa muzyka, organizowane jest mnóstwo koncertów na placach, w kościołach, a także różnego rodzaju przedstawienia, wszystko o tematyce świątecznej, zapraszani są wielkie sławy, zacni goście, także zagraniczni. Nie zapominajmy, że Włochy to kraj kultury, tam można zawsze uczestniczyć w występach największych sław. Szczególne atrakcje czekają tych, którzy wybiorą się np. do Rzymu, Mediolanu, Wenecji, Florencji, Sieny, ale również innych miast Toskanii czy Umbrii, w tym do Asyżu i Perugii. Planując wyjazd do Włoch w tym okresie warto odwiedzić właśnie jedno lub kilka z tych miast, na pewno się nie pożał Uważasz, że ktoś się myli? lub Dlaczego w niedzielę obchodzone są uroczystości Najświętszego Ciała i Krwi Chrystusa, zwanego skrótowo Bożym Ciałem? Dlatego, że to dzień zmartwychwstania Jezusa. Wtedy obchodzone jest także we Włoszech. Jest procesja i adoracja hostii, ale bez takiego rozmachu, jak w Polsce, ale… Tu ciekawostka: nieoficjalnie, bo wbrew kalendarzowi liturgicznemu, sam biskup Rzymu (papież) obchody organizuje w czwartek wieczorem. W czasach przedepidemicznych rozpoczynano je mszą papieską przed bazyliką katedralną Najświętszego Zbawiciela i Świętych Janów na Lateranie. Potem uroczysta procesja ruszała ulicą Via Merulana do bazyliki Santa Maria Maggiore. Jak będzie w tym roku? W Polsce święto to wpisało się na trwałe w 1420 r. W sto lat po pierwszych obchodach w Poznaniu, synod gnieźnieński ustanowił je jako święto powszechne dla wszystkich wiernych. Święto Bożego Ciała zrodziło się jednak dwieście lat wcześniej, nim zatwierdzono je w Gnieźnie, jako święto powszechne. Procesję do obrządku wprowadził w 1317 r. papież Jan XXII. Wcześniej jednak organizowano je z „oddolnej inicjatywy” w latach 1265-1275 w Kolonii w Niemczech. Czwartkowe Boże Ciało jest dniem wolnym od pracy w Austrii, Brazylii, Boliwii, Chorwacji, Dominikanie, Kolumbii, Liechtensteinie, Polsce, Portugalii, San Marino, części Hiszpanii, Niemiec i Szwajcarii. Boże Ciało jest dla katolików świętem nakazanym, czyli takim, w którym jest obowiązek uczestniczenia w mszy świętej i powstrzymywania się od prac niekoniecznych (3. przykazanie: „Pamiętaj, abyś dzień święty święcił”). W roku 2021 wykaz nadchodzących świąt nakazanych (oprócz niedziel) wygląda następująco: • 15 sierpnia (niedziela) - Wniebowzięcie Najświętszej Maryi Panny, • 1 listopada (poniedziałek) - Wszystkich Świętych, • 25 grudnia (sobota) - Boże Narodzenie (pierwszy dzień). Oprócz świąt nakazanych są w Kościele Katolickim w Polsce obchodzone są również inne święta o głębokiej tradycji. W święta te wierni nie są zobowiązani do uczestnictwa we mszy świętej oraz powstrzymywania się od prac niekoniecznych, jednak polscy biskupi zachęcają do udziału w liturgii również w te dni: • 29 czerwca (wtorek) - uroczystość św. Piotra i Pawła • 8 grudnia (środa) - uroczystość Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Maryi Panny • 26 grudnia (niedziela) - Boże Narodzenie (drugi dzień). Święta Bożego Narodzenia we Włoszech to dla wszystkich mieszkańców Półwyspu Apenińskiego szczególny czas. Okres świąteczny zaczyna się właśnie od 8 grudnia. Ulice miast zaczynają rozświetlać świąteczne iluminacje i otwierane są jarmarki bożonarodzeniowe. Okres świąteczny kończy się dopiero w Święto Trzech Króli czyli 6 stycznia. Słynne włoskie powiedzenie: Natale con i tuoi, Pasqua con i vuoi, które oznacza Boże Narodzenie spędzaj z rodziną, a Wielkanoc z kim chcesz dobrze odzwierciedla ducha tych świąt. Boże Narodzenie to czas który Włosi poświęcają rodzinie, spędzając go wspólnie w radosnej i luźnej atmosferze. Czy włoskie bożonarodzeniowe tradycje różnią się od naszych? Oceńcie sami – jak wygląda Boże Narodzenie po włosku. Tradycyjna szopka bożonarodzeniowa stanowi najważniejszy symbol Świąt w każdym domu Szopka Najważniejszym symbolem świąt Bożego Narodzenia we Włoszech są szopki czyli włoskie presepe. Tradycja budowania imitacji miejsca narodzin Jezusa powstała w 1223 roku, kiedy to pierwszą szkopkę zbudował św. Franciszek z Asyżu. Obecnie szopki zdobią centra miast, kościoły, place, a ich mniejsze wersje znajdują się w każdym domu. Włoskie szopki są bardzo oryginalne, a pomysłowość ich twórców często nie zna granic. Najczęściej są budowane własnoręcznie, postaci są rzeźbione z drewna lub lepione z gliny lub masy solnej. W niektórych rodzinach każdego roku szopka jest rozbudowywana, dodawane są nowe elementy lub postaci. Co ciekawe, szopki nie są budowane wyłącznie jako odzwierciedlenie stajenki. Można spotkać szopki w kształcie góry, w kształcie jaskini, szopki jako miasta, etc. Najsłynniejszą żywą szopkę można zobaczyć na Piazza di Spagna w Rzymie, gdzie rokrocznie jest budowana specjalnie na tę okazję. Jednakże największą szopkę podziwiać można w Neapolu, który uznawany jest za stolicę szopek. Neapolitańska szopka zbudowana jest z przeszło 600 elementów, wyrzeźbionych z drewna, gdzie postaci są ubrane w prawdziwe szaty uszyte z materiału. Każdego roku szopki są rozbudowywane o nowe elementy Popularny u nas symbol świąt czyli choinka, we Włoszech nie jest aż tak rozpowszechniony. Tradycja przystrajania choinki dotarła do Italii dopiero w XIX wieku. Obecnie jedynie w co czwartym włoskim domu staje choinka. W niektórych domach albero di Natale czyli właśnie choinka przystrajana jest już 8 grudnia, a rozbierana dopiero 6 stycznia. Włosi na choince wieszają zarówno bombki, jak i ręcznie wykonane ozdoby, girlandy, łańcuchy, szyszki, a także suszone owoce. Posłuchaj naszego podcastu o Świętach w Rzymie i Neapolu Różne regiony – różne zwyczaje świąteczne Jak ze wszystkim.. w Italii każdy region ma swój sposób na świętowanie Bożego Narodzenia. I tak w Treviso odbywa się cyklicznie bożonarodzeniowa impreza o nazwie „Natale Incanto” czyli „Świąteczny Zachwyt”, bądź inaczej „Zaczarowane Boże Narodzenie”. Miasto w tym czasie jest przepięknie oświetlone, pełne kolorów, niesamowitych zapachów, bożonarodzeniowych jarmarków i domków, we wnętrzu których można napisać i wysłać listy do Świętego Mikołaja, czyli do Babbo Natale. Decydując się na spędzenie kilku chwil w tym mieście, należy przeznaczyć sobie chwilę na zobaczenie Via Presepi, czyli tzw. drogi szopek. Wokół historycznego centrum miasta wiedzie trasa, w czasie której można podziwiać tradycyjne bożonarodzeniowe szopki. Z kolei w Gubbio w Umbrii znajduje się najwyższa choinka na świecie. Bynajmniej nie jest to pięknie przystrojone, pachnące bożonarodzeniowe drzewko. To iluminacja, pięknie świecąca świetlna instalacja lampek na wzgórzu w tym umbyjskim mieście. Instalacja mierzy sobie ok. 750 metrów wysokości i składa się z 950 różnokolorowych światełek. Ponoć 8 km kabli potrzeba, aby wszystkie te światełka ze sobą można było połączyć. Liguria i Toskania Natomiast w Ligurii warto odwiedzić miasto Pantema (prowincja Genui), które przenosi się w okresie Bożego Narodzenia o wiele lat wstecz. Na ulicach wystawia się figury naturalnej wielkości, przedstawiające zwyczaje i tradycje XIX wieku. W tym czasie można też podziwiać szopkę w typowej liguryjskiej stajence. W Manaroli zaś (jedno z nadmorskich miast Cinqueterre) od ponad pół wieku artysta Mario Andreoli oświetla wzgórza CinqueTerre iluminacją ogromnej szopki. Po dniu 2 lutego artysta osobiście dekomponuje bożonarodzeniowe swe dzieło. Kolorami pięknie mieni się Manarola Przenieśmy się też na chwilę do Toskanii. W nocy z 24 na 25 grudnia wzniesienie Monte Amiata w miasteczku Abbadia San Salvatore zamienia się w Città delle Fiaccole. Co to jest? To antyczny rytuał pełen ognia. Gigantyczne stosy drewna układa się w piramidy. Mają one wysokość ok 7 metrów. Wznoszą się one ku niebu, jakby w oczekiwaniu na przyjście wigilijnej nocy. Każdorazowo o północy zostają one podpalone w każdym rogu centro storico. Przez całą noc miasto oświetlone jest ogniem, wokół którego zbierają się mieszkańcy i przyjezdni, aby wspólnie śpiewać, spożywać słodkości i pić grzane wino. Boże Narodzenie po włosku – potrawy wigilijne Boże Narodzenie po włosku kojarzy się również z wyśmienitym i różnorodnym jedzeniem. Włosi 24 grudnia wspólnie z rodziną zasiadają do kolacji wigilijnej czyli La Vigilia di Natale. Jest to czas wspólnego, rodzinnego spożywania posiłku, ale także czas oczekiwania na pasterkę, będącą kulminacyjnym punktem wieczoru. W bardziej konserwatywnych domach Włosi zasiadają do kolacji dopiero po pasterce! Wigilia z pewnością nie jest tak uroczystą kolacją, jak w Polsce. Przykładowo Włosi nie przełamują się opłatkiem i nie składają sobie przy stole życzeń świątecznych. W trakcie kolacji wigilijnej, składającej się z 13 dań, nie jest spożywane mięso, a jedynie ryby, owoce morza i oczywiście w zależności od regionu – wszelkiego rodzaju pasta. Najpopularniejszą rybą jest węgorz i dorsz, a z owoców morza spożywa się: kalmary, anchois, małże i ośmiornice. Rodzaje podawanych przysmaków różnią się w zależności od tego, w którym regionie akurat się znajdujemy. I tak: na południu Włoch, szczególnie w okolicach Neapolu podawane jest vermicelli alle vongole czyli długi cienki makaron z małżami. Na północy – w Lombardii podawane jest lasagne con anchois. W Apulii króluje spaghetti con il tonno. W Toskanii jada się scampi i vongole. Po kolacji Włosi grają w karty lub tombolę. W niektórych domach zaraz po kolacji wymieniane są prezenty. O północy Włosi udają się na tradycyjną Pasterkę. Po powrocie do domu z kościoła jest odpowiedni moment na składanie sobie życzeń z okazji Świąt, przy kieliszku wina lub szampana. Niektórzy dopiero po pasterce obdarowują się prezentami. Lasagna con frutti di mare Boże Narodzenie po włosku 25 grudnia czyli I dzień świąt to dzień najbardziej uroczysty, podczas którego rodzina ponownie gromadzi się przy wspólnym stole przy obfitym obiedzie. Jest to prawdziwa uczta, która może trwać godzinami. Zaczyna się tradycyjnie od mających zaostrzyć apetyt antipasti: oliwek, regionalnych szynek i serów. Następnie, na stole nie może zabraknąć primi czyli makaronu. W tym zakresie także występują różnice w zależności od regionów. Na północy popularne są faszerowane mięsem tortellini, podczas gdy na południu króluje lasagna nadziewana mięsem wieprzowym i kilkoma rodzajami serów. Primi – tortellini nadziewane mięsem Podawane są także zupy – można spotkać się z rosołem lub zupą z pora z pieczonymi ziemniakami, truflami i przepiórczymi jajkami. Daniem głównym jest sztuka mięsa. Najczęściej jest to jagnięcia, drób, cielęcina lub wieprzowina. Dodatkiem do potraw mięsnych najczęściej są ziemniaki wraz z warzywami. Ciekawostką jest danie o dźwięcznie brzmiącej nazwie lo zampone. Jest to świńska noga nadziewana mielonym mięsem wieprzowym. Obecnie jest serwowana także jako tradycyjna potrawa noworoczna. Z dań faszerowanych warto wspomnieć także o il cotechino czyli faszerowanych mielonym mięsem wieprzowym jelitach. Secondi – pieczona wieprzowina Świąteczne i dolci Na świątecznym stole nie może oczywiście zabraknąć i dolci, które towarzyszą każdemu posiłkowi w tym kraju. Jednakże przy tak doniosłej okazji jaką są Święta Bożego Narodzenia nie znajdziemy tiramisu czy pannacotty. Tradycyjną włoską słodkością podawaną po uroczystym obiedzie (ale także po wigilii) jest panettone czyli wysoka babka drożdżowa nadziewana bakaliami. Panettone pochodzi z Mediolanu, a jego nazwa pochodzi od słowa pane oznaczającego po prostu chleb. Zgodnie z jedną z licznych legend dotyczących powstania tego przysmaku – pierwsze Panettone upiekł piekarz o imieniu Antonio, który zakochał się w księżniczce i chciał ją oczarować swoim wypiekiem. Pewnego dnia do ciasta na chleb dodał masło, cukier, jajka, cytron i rodzynki, tworząc wspaniałą wysoką babkę, tak powszechnie dziś znaną. Nazwa Panettone pochodzi od Pan di Toni czyli chleb Toniego. Tradycyjne Panettone, bez którego nie mogą obyć się Święta Zobaczcie proszę jak wygląda proces przygotowania panettone. Panettone w dwie minuty w wykonaniu duecappucci. Wśród innych tradycyjnych włoskich świątecznych słodyczy wyróżnia się także pandoro czyli wysoką babkę w kształcie gwiazdy, pochodzącą z okolic Verony. Nazwa “pandoro” pochodzi od żółto-złotego koloru ciasta (pamiętasz, “oro” to złoto). Naprawdę wiele jest opowiadanych historii o powstaniu tego bożonarodzeniowego specjału. Najstarsza z nich pochodzi z 1500 roku. Słodkość ta była podawana na stoły zamożnych mieszczan, miała formę rożka i była pokryta złotymi dekoracjami w kształcie rożka. Chcesz przygotować prawdziwe Pandoro? Przeczytaj artykuł i zabierz się do pieczenia. A co poza drożdżowymi babami? Kolejnym wypiekiem jest panforte czyli chleb z dodatkiem orzechów, miodu i kakao, przypominający nasz piernik, pochodzący z XII wieku. Najpierw było to ciasto o smaku piernika z miodem. Później dodano do niego przyprawy. W miejscowości Pienza odbywają się zabawy z „udziałem” Panforte. Zabawa polega na rzucaniu tym dość twardym ciastem o stół tak, aby znalazło się jak najbliżej jego krawędzi. Ważne jest to, aby to ciasto nie spadło. Popularne są także torrone czyli nugaty pochodzące z okolic Wenecji oraz panpepato czyli znane nam pierniczki. Pandoro czyli chleb w kształcie gwiazdy Na południu Italii, szczególnie w okolicach Neapolu niesłabnącą popularnością cieszą się małe pączusie zwane struffoli. Ich przygotowanie jest banalnie proste – wystarczy małe kuleczki ciasta usmażyć na głębokim tłuszczu (tak jak pączki), a następnie obtoczyć je w miodzie i kandyzowanych skórkach owocowych. Na Święta przysmak ten układany jest w piramidy na talerzach i na końcu obsypywany cukrowymi kolorowymi kuleczkami. Struffoli – małe pączki pochodzące z Neapolu W czasie świąt Bożego Narodzenia w Ligurii natomiast smakujemy – Pandolce genovese. Jest to ciasto pełne orzechów, skórek z cytrusów i pomarańczy. Jego przygotowanie jest niezwykle łatwe, a każda szanująca się pani domu miała swój przepis na ten przysmak. Pandolce przygotowywało się na dzień przed Wigilią Bożego Narodzenia w takiej ilości, aby bez problemu starczyło do dnia 6 stycznia, gdy przeżywamy Epifanię. Pandolce Genovese – włoskie słodkości na Boże Narodzenie Warto jeszcze wspomnieć o trochę nietypowym i dolci. Rocciata – to nic innego jak strudel, który jak donoszą źródła miał zostać przywieziony z północnych krajów. Strudel łatwy jest w przygotowaniu, pełen soczystych jabłek, kakao, orzechów, suchych owoców i rodzynek. La Befana Okres świąteczny we Włoszech kończy się w dniu 6 stycznia czyli w Święto Trzech Króli zwane Epifania. W noc poprzedzającą to święto do grzecznych dzieci przychodzi La Befana czyli brzydka, stara czarownica latająca na miotle, która przynosi prezenty. Według legendy, Befana dowiedziała się o narodzinach Jezusa od Trzech Króli i chciała udać się złożyć mu pokłon. Jednak po drodze zabłądziła i nie zdążyła przywitać małego Jezuska w stajence. Od tego czasu nieustannie lata po świecie na miotle i podrzuca prezenty do domów, w których są małe dzieci, licząc na to, że w którymś jest właśnie Dzieciątko Jezus. La Befana zamiast Mikołaja Dzieci w noc z 5 na 6 grudnia wywieszają skarpety czyli le calze, do których Befana ma włożyć prezenty i słodycze. Niegrzeczne dzieci dostają węgiel, popiół lub czosnek. Dzieci, aby przypodobać się wiedźmie, zostawiają przy łóżku cytrusy lub lampkę wina. Na licznych organizowanych we Włoszech jarmarkach świątecznych można kupić wypchane materiałowe lalki przypominające Befanę. Befana jest odpowiednikiem naszego świętego Mikołaja zwanego po włosku Babbo Natale. Postać ta nie jest popularna w Italii, a dzień 6 grudnia nie jest obchodzony tak obficie jak w Polsce. Świętując Boże Narodzenie po włosku nie można zapomnieć o wywieszeniu skarpet na prezenty Choć Święta we Włoszech celebrowane są odmiennie niż w Polsce, myślimy, że Boże Narodzenie po włosku to czas naprawdę wyjątkowy. Niepowtarzalny włoski klimat jest tylko potęgowany wszechobecnymi świątecznymi dekoracjami, klimatycznymi lampkami, licznymi choinkami. Ludzie są wobec siebie bardzo serdeczni, a możliwość skosztowania niecodziennych włoskich dań stanowi dodatkowy atrybut tego czasu. I pamiętajcie: Wesołych Świąt to po włosku Buon Natale.